Η πρωτοβουλία του Δήμου Ιωαννιτών για μία συντονισμένη διεκδίκηση πρόσβασης της Ηπείρου σε φυσικό αέριο, προσθέτει ένα νέο πεδίο στη δημόσια συζήτηση που έχει ανοίξει τα τελευταία 10 περίπου χρόνια για την ενεργειακή ενίσχυση της περιοχής. Η συζήτηση άνοιξε όταν σχεδιαζόταν ο ελληνο-ιταλικός αγωγός που θα περνούσε από την Ήπειρο, δεν έληξε όμως όταν εγκαταλείφθηκε το σχέδιο έναντι του αγωγού TAP που περνάει από τη Δυτική Μακεδονία. Αναζωπυρώθηκε όταν μέσα στην κρίση αυξήθηκε πολύ η τιμή του πετρελαίου και εντάχθηκαν και οι Ηπειρώτες στον κόσμο των ενεργειακά «φτωχών».

Έχει χυθεί πολύ μελάνι σε αυτή τη συζήτηση και θα χυθεί και νέο, τώρα που ανοίγει και η πιθανότητα εξεύρεσης πετρελαίου ή και φυσικού αερίου στο υπέδαφος της Ηπείρου. Και αν είναι ένα θέμα το αν συμφωνείς ή όχι με τις εξορύξεις, είναι πολύ σημαντικότερο να μπορείς να εξασφαλίσεις ενέργεια στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις της Ηπείρου. Και οι λόγοι μοιάζουν προφανείς: Γιατί οι Ηπειρώτες έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, γιατί η οικονομία της Ηπείρου πρέπει να είναι το ίδιο ανταγωνιστική με αυτήν άλλων περιφερειών, γιατί και η Ήπειρος πρέπει να συμμετέχει στη μεγάλη συζήτηση που γίνεται σε όλη την Ευρώπη για την ενέργεια.

Μπορεί αύριο η Ήπειρος να μετατραπεί σε μία «πράσινη» ευρωπαϊκή όαση, που θα εξασφαλίζει την ενεργειακή της αυτονομία μόνο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειες; Μακάρι να μπορούσε. Φαίνεται όμως- και σε αναμονή μιας σχετικής μελέτης- ότι δεν είναι εφικτό σε μέσο χρόνο. Πρέπει η Ήπειρος να μείνει μία από τις λίγες περιοχές της χώρας που θα είναι εξαρτημένη από το πετρέλαιο και τα ηλεκτρικά δίκτυα χωρίς άλλη εναλλακτική πηγή; Θεωρητικά όχι, ελλείψει όμως βιώσιμης εναλλακτικής επιλογής, σίγουρα όχι. 

Το συμπέρασμα είναι ότι οι Ηπειρώτες όπως και οι άλλοι Έλληνες πρέπει να βρουν δύο δρόμους: Εκείνον που οδηγεί στην ενεργειακή αυτονόμηση χωρίς μεγάλη επιβάρυνση του περιβάλλοντος κι εκείνον που ενδυναμώνει στο σήμερα τις κοινωνικές και οικονομικές τους ανάγκες. Μοιάζει αντιφατικό αυτό το δίπολο, καλό όμως είναι να γνωρίζουμε τα όρια μέσα στα οποία καλούμαστε να λάβουμε αποφάσεις. 

Υπάρχει χώρος για μικρές αλλαγές

Κάτι κάναμε με τις πλαστικές σακούλες. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το πρώτο τρίμηνο που μπήκε ο νέος πράσινος φόρος στη χρήση τους, καταγράφηκε μείωση της τάξης του 76% στη χρήση της πλαστικής σακούλας ελαφρού βάρους σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2017. Αυτή η τάση σημαίνει ότι το 2018 θα διατεθούν περίπου 1,5 δισεκατομμύριο σακούλες λιγότερες σε σχέση με το 2017. Εντυπωσιακά νούμερα, αλλά δεν φτάνουν. Γιατί αν καταλήξουμε στις περίπου 130-135 σακούλες ανά κάτοικο ανά έτος, πάλι δεν είμαστε καλά.

Όμως δεν μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τα μεγέθη. Όπως με ευκολία προσαρμοστήκαμε στο κάλεσμα για μείωση της χρήσης- προφανώς γιατί βλέπαμε κι εμείς ότι ήταν υπερβολή όλη αυτή η υπερκατανάλωση πλαστικού- άλλο τόσο δύσκολο είναι να χωνέψουμε πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα.

Γιατί το πρόβλημα δεν είναι η σακούλα, αλλά συνολικά το πλαστικό που πέφτει στο φυσικό περιβάλλον. Και είναι πολύ, τόσο πολύ που έχει γίνει μικρές ίνες και το αναπνέουμε πια. Είναι μέρος του κόσμου μας.

Κι επειδή, δεν βλέπουμε και καμία τάση για μαζική και καίρια αλλαγή του βιομηχανικού ή καταναλωτικού μοντέλου σε πλανητικό επίπεδο, μας μένει μεγαλύτερος χώρος στις αλλαγές στο μικρόκοσμό μας. Ποιος ξέρει; Ίσως αν αρχίσουμε να σκεφτόμαστε και το πλαστικό καλαμάκι του καφέ, να αντιμετωπίσουμε και τη μεγάλη εικόνα, την καταστροφή του πλανήτη. Για τον οποίο κατά τα άλλα, λειτουργούμε σαν μας χρωστάει και όχι σαν να του χρωστάμε πολλά. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr