Τα Γιάννενα συμμετέχουν όπως κάθε χρόνο στις εκδηλώσεις για την Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος που έχει οριστεί για τις 27 Ιανουαρίου, με μία κεντρική εκδήλωση σήμερα Τετάρτη στις 8.30 μ.μ. στην αίθουσα «Β. Πυρσινέλλας» του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ιωαννιτών.

Οι εκδηλώσεις αυτές στην πόλη των Ιωαννίνων αποτελούν αφενός μία επίσημη έκφραση της τοπικής κοινωνίας για την ανάγκη της διατήρησης της μνήμης των 1850 Γιαννιωτοεβραίων που εξοντώθηκαν στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και αφετέρου συνεισφέρουν στην πανελλαδική προσπάθεια ανάδειξης της σημασίας που έχει σήμερα να γνωρίζουμε τι ήταν, γιατί έγινε και τι συνέπειες είχε το «Ολοκαύτωμα».

Κάλεσμα από τις τοπικές αρχές

Για την εκδήλωση σήμερα μίλησαν σε συνέντευξη Τύπου ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης, ο Δήμαρχος Ιωαννίνων Θωμάς Μπέγκας και ο Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ιωαννίνων, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων,  Μωϋσής Ελισάφ. 

Ο Δήμαρχος κ. Μπέγκας, τόνισε ότι «Οι κοινωνίες οφείλουν να συντηρούν τις μνήμες τους. Ειδικά όταν αυτές αφορούν αποτρόπαιες, καταδικαστέες πράξεις. Οφείλουν να το κάνουν για να μην ξεχνούν ποτέ τις δράσεις φασιστικών και ολοκληρωτικών καθεστώτων, ώστε να μην επιτρέψουν ξανά σε νοσταλγούς τους να τις επαναλάβουν. 

Είναι γνωστό πως η πρωτεύουσα της Ηπείρου αποτέλεσε την «πρωτεύουσα» του ρωμανιώτικου εβραϊσμού, με την αρχαιότερη εβραϊκή κοινότητα στην Ελλάδα. 

Μια κοινότητα που παρ΄ ότι αποδεκατίστηκε από τους Ναζί πληρώνοντας βαρύ φόρο αίματος στο Ολοκαύτωμα, εξακολουθεί και σήμερα να αποτελεί ένα από τα πιο ενεργά «κομμάτια» της πόλης μας». 

«Έτσι, συνέχισε, τα Γιάννενα τιμούν και φέτος την Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος.

Μιας μέρας με διπλή υπόμνηση:

Από τη μία μας θυμίζει τους χιλιάδες Ελλήνων Εβραίων, που έχασαν τη ζωή τους στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, αλλά και τον ηρωισμό των Ελλήνων Χριστιανών, που διακινδυνεύοντας τη ζωή τους, έσωσαν πολλούς Εβραίους συμπολίτες τους από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και το θάνατο. 

Το Ολοκαύτωμα, με την εφαρμογή του δόγματος των Ναζί περί φυλετικής καθαρότητας της Άριας φυλής, ήταν η συστηματική εξόντωση περίπου 6 εκατομμυρίων Εβραίων, αλλά και άλλων πληθυσμιακών ομάδων- όπως Ρομά, Σίντι, Ομοφυλόφιλοι- που θεωρήθηκαν από τους ναζιστές φυλετικά κατώτερες και ανεπιθύμητες. 

Τιμώντας τη μνήμη των Εβραίων Μαρτύρων του Ολοκαυτώματος, διατηρώντας ζωντανή στη μνήμη μας τη θηριωδία που προκάλεσε ο ρατσισμός, η ιδεολογία του μίσους και του διαχωρισμού των ανθρώπων σε φυλετικά ανώτερους και κατώτερους, στέλνουμε ένα μήνυμα ενάντια στο φασισμό και στο ρατσισμό σε όλες του τις εκφράσεις».

Ο Περιφερειάρχης κ. Καχριμάνης, μεταξύ άλλων, ανέφερε:

 «Τιμάμε και φέτος την Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων, των Ηρώων του Ολοκαυτώματος. Στη γειτονιά που γεννήθηκα συνυπήρχαμε και συνυπάρχουμε με την Εβραϊκή Κοινότητα. Ακόμη και σήμερα θυμάμαι κάποιους που γύρισαν από το Άουσβιτς, από τα κάτεργα και τα κρεματόρια. Δυστυχώς όταν ο άνθρωπος χάνει τις αξίες, τον προσανατολισμό του,  δεν διαφέρει από ένα ζώο. Έτσι έδρασαν οι ναζιστές, έτσι προκάλεσαν αυτά τα προβλήματα. 

Εμείς στην Ήπειρο δεν ξεχνάμε ότι στο πέρασμα του χρόνου, οι Εβραίοι συμπολίτες μας, έχουν βάλει το λιθαράκι της ανάπτυξης αυτού του τόπου διαχρονικά. Τους τιμάμε ως ένα μέρος της κοινωνίας μας και θα είμαστε πάντα από αυτούς που θα λέμε ένα ευχαριστώ για ότι δημιούργησαν εδώ στα Γιάννενα, στην Άρτα, στην Πρέβεζα, στο Μέτσοβο, και σε άλλα μέρη της Ηπείρου. Αιωνία τους η μνήμη». 

Ο Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας, Μ. Ελισάφ, σημείωσε:

«Εκπροσωπώντας της Ισραηλιτική Κοινότητα Ιωαννίνων θα ήθελα αρχικά να ευχαριστήσω την Περιφέρεια Ηπείρου και τον Περιφερειάρχη κ. Καχριμάνη, το Δήμο Ιωαννιτών και το Δήμαρχο κ. Μπέγκα πρώτα -πρώτα για την πολύτιμη συμπαράστασή τους στη δοκιμαζόμενη Ισραηλιτική Κοινότητα αυτής της πόλης.  Επίσης να τους ευχαριστήσω για την συνδιοργάνωση αυτής της εκδήλωσης. 

Η 27η Ιανουαρίου είναι η Επέτειος της απελευθέρωσης του στρατοπέδου Άουσβιτς – Μπίρκεναου  και είναι η μέρα εκείνη που ο ΟΗΕ όρισε ως Ημέρα Μνήμης στα θύματα του Ολοκαυτώματος, δηλαδή της συστηματικής εξολόθρευσης των Εβραίων της Ευρώπης. Το 2004 με ομόφωνη απόφαση της Ελληνικής Βουλής η 27η Ιανουαρίου είναι η Ημέρα Μνήμης για τους 60.000 Ελληνοεβραίους που χάθηκαν στα στρατόπεδα του θανάτου. Για την πόλη είναι Ημέρα Μνήμης για τους 2000 συμπολίτες μας που εξοντώθηκαν κυρίως στο Άουσβιτς Μπίρκεναου αλλά και στα άλλα στρατόπεδα του θανάτου. Και η μέρα αυτή είναι μια στοιχειώδης υποχρέωσή μας απέναντι στα θύματα, αλλά πολύ περισσότερο είναι μια ημέρα που μας βοηθάει να αναλογιστούμε, να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας. 

Να ξέρουμε ότι κανένας δεν είναι απρόσβλητος από μια πλημμυρίδα ρατσιστικής βίας. Να ξέρουμε επίσης ότι το Ολοκαύτωμα δεν ήταν ένα γεγονός εν αιθρία από κάποιους διεστραμμένους ναζί – που σε ένα βαθμό ήταν- αλλά ήταν το αποτέλεσμα ενός μακροχρόνιου ευρωπαϊκού αντισημιτισμού. Και επειδή ο ρατσισμός, η ξενοφοβία και ο αντισημιτισμός, δυστυχώς με πολλά προσωπεία, επιστρέφουν, αυτές οι Ημέρες Μνήμης μας βοηθούν να συνειδητοποιήσουμε τα προβλήματα που υπάρχουν, να αναμετρηθούμε με τις ευθύνες των κοινωνιών μας και όλοι μας να επαγρυπνούμε ώστε τέτοια φαινόμενα να ανήκουν πάντοτε στο παρελθόν». 

To πρόγραμμα της εκδήλωσης

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιλαμβάνει, κατά σειρά, χαιρετισμούς του Περιφερειάρχη Αλέξανδρου Καχριμάνη,  του Δημάρχου Ιωαννίνων Θωμά Μπέγκα και του, Προέδρου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ιωαννίνων Μωϋσή Ελισάφ. 

Ομιλήτρια θα είναι η Κατερίνα Σχοινά,  Δημοσιογράφος, Κριτικός Λογοτεχνίας, Μεταφράστρια, η οποία θα μιλήσει με θέμα: «Κοιτάζοντας κατάματα το ασύλληπτο». 

Θα ακολουθήσει η προβολή της ταινίας του Αντρέ Σίνγκερ «Θα πέσει η Νύχτα». 

Η ταινία αποτελεί ένα ντοκιμαντέρ που περιέχει εικόνες από αυτές που κατέγραψαν εικονολήπτες για τα «Επίκαιρα» όταν βρετανικές, σοβιετικές και αμερικανικές δυνάμεις απελευθέρωσαν τους φυλακισμένους στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης το 1945.Μέρος αυτού του υλικού και άλλα πλάνα χρησιμοποίησε ο Σίντνεϊ Μπέρνσταϊν μαζί με την ομάδα του, στην οποία ήταν και ο σκηνοθέτης Άλφρεντ Χίτσκοκ, για λογαριασμό της βρετανικής πλευράς που οδήγησε και στο ντοκυμαντέρ με τίτλο: «Γερμανικά Στρατόπεδα Συγκέντρωσης – Πραγματική Έρευνα». 

Τελικά αυτή η ταινία δεν προβλήθηκε ποτέ αν και πλάνα χρησιμοποιήθηκαν αλλού ή για μαρτυρία στη Δίκη της Νυρεμβέργης, μέχρι που το 2008, ο Αντρέ Σίνγκερ με βάση αυτήν την ταινία του Μπερνστάιν και νέο υλικό και μαρτυρίες δημιούργησε το συγκλονιστικό «Θα πέσει η νύχτα».

Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό. 

Του ΦΙΛΗΜOΝA ΚΑΡΑΜΗΤΣΟY