Αφήνοντας εκτός πλαισίου τον ρατσισμό

Με ευκολία όλοι όσοι γράφουν για τις γερμανικές εκλογές, αποκαλούν το τρίτο κόμμα που μπαίνει στη Βουλή, «ακροδεξιό». Και καλά κάνουν βέβαια, γιατί είναι, αφού πολλές θέσεις του δεν εντάσσονται σε κάποια κλασική περίπτωση Δεξιάς.

Οι ίδιοι πάντως με πολύ δυσκολία ανακαλύπτουν την «ακροδεξιά» στην Ελλάδα ή την ανακαλύπτουν μόνο όταν βολεύει κάποιες δικές τους κομματικές επιλογές. Κι αυτό για δύο λόγους.

Ο πρώτος είναι ότι στην Ελλάδα κανείς δεν αποδέχεται ότι είναι ρατσιστής. Στην Ελλάδα όπως είναι γνωστό δεν υπάρχει ρατσισμός. Ο δεύτερος λόγος είναι πιο πεζός. Οι πολιτικοί χαρακτηρισμοί τιμωρούνται ενίοτε από τα δικαστήρια, κάτι που δεν συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες που προστατεύουν τον διάλογο στα Μέσα Ενημέρωσης και τη δημόσια ζωή.

Αλλά δεν είναι πρόβλημα διαλόγου, που πάσχει έτσι κι αλλιώς στη χώρα μας. Είναι θέμα θεσμικής έκφρασης. Κι όταν λέμε θεσμικής, εννοούμε φορείς και εκπροσώπους τους, στους οποίους παρατηρείται συχνά να έχουν πολύ πιο χαλαρή και ανεύθυνη στάση από τους πολίτες. Μπορεί σε ένα γραφείο δημόσιας υπηρεσίας να ακούσεις από υπαλλήλους ανέκδοτα για «ξανθιές» ή τρομερά υποτιμητικές εκφράσεις για άλλους λαούς, ειδικά αυτούς που τους έχουμε κατατάξει στους «κατώτερους» σε σχέση με εμάς. Και μπορεί ακόμα και σε πάνελ στην τηλεόραση από επίσημες φωνές να ακούσει ανιστόρητες τοποθετήσεις για την ελληνική «εξαίρεση» και το ανάδελφον του έθνους. Είναι πολύ χαρακτηριστικό, ότι για το «Ολοκαύτωμα», αν τεθεί σε μία παρέα, θα ακούσεις πολλά «ναι, μεν αλλά…», παρά μία καθολική καταδίκη ενός μοναδικού στην ανθρώπινη ιστορία φαινομένου.

Φυσικά ανάλογα πράγματα λέγονται και σε άλλες χώρες, αλίμονο. Πουθενά όμως δεν έχουν τόσο εύκολα επίσημο επίχρισμα, δεν έχουν θεσμική κατοχύρωση. Αντίθετα, ο θεσμικός λόγος στη Δύση, έστω και υπό την πίεση του πολιτικού ορθολογισμού ή μίας σχετικής νομοθεσίας, αυτοπεριορίζεται και δεν επεκτείνεται πέραν του κρατικού λόγου.

Αυτό συνεπώς που πρωτεύει για τη χώρα μας, δεν είναι μόνο η προάσπιση του δημόσιου διαλόγου και της ελευθεροτυπίας, αλλά και η συγκρότηση ενός λόγου που να αφήνει εκτός πλαισίου τον ρατσισμό, τον εθνικισμό και την περιθωριοποίηση του «άλλου».

Δεν είναι όλες οι οθόνες ίδιες

Η αλήθεια είναι ότι όταν δουλεύεις στο γραφείο μετά το μεσημέρι και ως το βράδυ, επί πολλά χρόνια, δεν μπορείς να μετέχεις και στο κοινωνικό κουτσομπολιό της καθημερινότητας, το οποίο κατά κύριο λόγο διαμορφώνεται από την τηλεόραση. Ευτυχώς που τα πάντα πια ανεβαίνουν σε ιστοσελίδες τις επόμενες μέρες και παίρνεις μια γεύση, αλλά χρειάζεσαι άλλο τόσο χρόνο για να παρακολουθείς κι αυτές τις σελίδες.

Ακόμα όμως και αργά το βράδυ που μένει λίγος χρόνος, πόσο καθαρό μυαλό να έχεις για να το διαθέσεις σε μία ανοιχτή τηλεόραση ή τον υπολογιστή. Από την άλλη, υπάρχει πολύς κόσμος που είναι πολλές ώρες μέσα στο σπίτι. Κόσμος που αυξάνεται λόγω της κρίσης η οποία δεν αφήνει πολλά περιθώρια για εξόδους. Γυναίκες που μένουν με τα βάρη όλης της οικογένειας, άνεργοι άνδρες και γυναίκες, νέοι χωρίς απασχόληση, ηλικιωμένοι, να ένα τεράστιο κοινό που απομένει συχνά χωρίς άλλες επιλογές, να ζει με τις οθόνες.

Μπορεί όμως να μπει ένας αστερίσκος. Το ζήτημα δεν είναι απλώς να γεμίσει ο χρόνος, αλλά να αναζητάς χρόνο για να χωρέσει όσα θες. Αν όλα καταλήξουν στο ότι δεν υπάρχει τίποτα που να σε γεμίζει και να σε κινεί, τότε εύλογα θα περισσέψει και το αδιάφορο, το άσχημο ή το περιττό και στις οθόνες μπροστά σου. Ενώ αν νιώθεις ότι έχεις κι άλλα πολλά να κάνεις και να δεις, θα γίνουν και οι οθόνες πιο χρήσιμες και ζωντανές. Το ανικανοποίητο θρέφει την αναζήτηση.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr