Η ποιότητα ως πλεονέκτημα για την ελληνική οικονομία

Ας παραδεχθούμε ότι δεν μπορούσε να επιβιώσει η παλιά Ελλάδα, αυτή που ξέραμε ως και τις μέρες μας, λίγο πριν από την κρίση- γιατί τα σημάδια τα βλέπαμε ήδη από τα μέσα του 2000. Και δεν είναι θέμα μόνο μεταρρυθμίσεων και εκσυγχρονισμού του κράτους που τόσο γενικόλογα μας αρέσει να συζητάμε. Το θέμα είναι πώς διαχειριζόμαστε τις μεγάλες αλλαγές στο εμπόριο και την οικονομία που επέφερε η παγκοσμιοποίηση και η άρση των φραγμών στην κίνηση των κεφαλαίων. Εκεί είναι το κλειδί της συζήτησης.

Δύο κλάδοι της ελληνικής οικονομίας που επλήγησαν βάναυσα από την κρίση και τα μνημόνια, είναι το εμπόριο και ο αγροτικός τομέας. Και οι δύο κλάδοι αυτοί έδειξαν ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν εύκολα στον ανταγωνισμό. Είναι αυτό που πρακτικά όλοι συζητάμε με τα φτηνά ρούχα από χώρες της Ασίας ή κάποια αγροτικά προϊόντα που κάποτε παράγονταν στον τόπο μας, αλλά τώρα τα εισάγουμε από αλλού. Το κόστος είναι πολύ κρίσιμος παράγοντας στο εμπόριο και κανείς δεν μπορεί να το παρακάμψει.

Προφανώς άλλες παράμετροι όπως η αύξηση της φορολογίας σε όλους τους κλάδους, επιβαρύνουν και το κόστος της βιοτεχνικής παραγωγής, του εμπορίου ή των γεωργικών προϊόντων. Είναι δεδομένο όμως ότι η μείωση της φορολογίας δεν θα αλλάξει τους όρους του ανταγωνισμού. Κάποιοι άλλοι θα παράγουν πάντα πολύ φτηνότερα. Κι αν περιμένουμε να αλλάξει κάτι πολύ ριζικά, αυτό δεν μπορεί να γίνει μόνο σε μία χώρα, αλλά σε διεθνές επίπεδο. Και μία τέτοια αλλαγή, θα ήταν η αύξηση των αποδοχών στους παραγωγούς και τους εργαζομένους στην παραγωγή ώστε όλοι να ζουν λίγο καλύτερα. Και κάπου εκεί, στο τρόπο που βλέπουμε τη διανομή του πλούτου, συμπυκνώνονται πια οι μεγάλες πολιτικές προσεγγίσεις του καιρού μας. Αλλά αυτή είναι μία άλλη συζήτηση.

Για να γυρίσουμε στα δικά μας, περιθώρια να υπάρξουμε μέσα στις διεθνείς αγορές έχουμε και μέσα από άλλες διαδρομές. Ακριβότερα μεν προϊόντα, καλύτερα δε. Είναι σαν τον τουρισμό. Αν πουλάμε μόνο ήλιο και θάλασσα, έχει κι αλλού. Όπως κι αν πουλάμε μόνο φτηνό τυρί ή φτηνό λάδι. Μπορούμε όμως να πουλήσουμε καλύτερο τυρί και καλύτερο λάδι. Γιατί; Γιατί τα διαθέτουμε. Αυτή η ταυτότητα στην ποιότητα, που έχει αρχίσει να προκαλεί και το ενδιαφέρον των Ελλήνων παραγωγών, είναι όπως φαίνεται και ο δρόμος για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Και πρέπει να περπατήσουμε πάνω σε αυτόν τον δρόμο.

Περί των ανοιχτών χώρων και μνημείων

Πολλές παραστάσεις είδαμε φέτος στον αρχαιολογικό χώρο της Δωδώνης. Κι αυτό είναι καλό, γιατί πρέπει να υπάρχουν πάντα πολλές αφορμές για να γνωρίζουμε τα μνημεία μας από κοντά. Και η κάθε αφορμή λειτουργεί διαφορετικά στον καθένα μας.

Κι αυτή η διαδρομή που έχει δημιουργηθεί στο χώρο, που μας βάζει σε ένα μικρό ημικύκλιο με το θέατρο αριστερά μας, είναι και λίγο σαν μία μύηση, σαν να μας προετοιμάζει. Όλα έχουν τη σημασία τους. Κι ο τρόπος που προσεγγίζουμε, που βλέπουμε ένα μνημείο και όσα ξέρουμε για αυτό ή είμαστε έτοιμοι να μάθουμε με την επίσκεψη.

Το δίλημμα πόσο ανοιχτά για εκδηλώσεις πρέπει να είναι τα μνημεία μας, είναι ήδη παλιό. Κι οριστική απάντηση δεν θα πάρουμε. Έτσι κι αλλιώς πάντως στην εποχή μας η αρχαιολογία άνοιξε τους χώρους, εκεί που παλιότερα ήταν δύσκολο να γίνει ακόμα και μία ανασκαφή. Τις τελευταίες δεκαετίες το ανασκαπτικό έργο σε όλη τη χώρα είναι εκτεταμένο, έχουμε νέα μουσεία, νέες μουσειακές εκθέσεις. Ζούμε σε μία ξεχωριστή περίοδο, με την πρόσβαση στα μνημεία να είναι πρωτόγνωρα μεγαλύτερη από κάθε άλλη περίοδο.

Το αν αυτή η πρόσβαση πρέπει να περιλαμβάνει και πολλές εκδηλώσεις είναι το νέο ερώτημα. Λειτουργεί πάντως όπως βλέπουμε στην περίπτωση του Ιτς Καλέ. Κι αν δεν ήταν και οι παραστάσεις φέτος είμαστε σίγουροι ότι πολύ λιγότεροι θα πήγαιναν στην αρχαία Δωδώνη. Για τα όποια προβλήματα συνεπώς παρουσιάζονται, ίσως να χρειάζεται και περισσότερη μετριοπάθεια από όλους και συγκεκριμένες προτάσεις ώστε να έχουμε και συγκεκριμένες λύσεις το επόμενο καλοκαίρι.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr