«Μικρές Σκοτεινές Ιστορίες» βίας

Οι «Μικρές Σκοτεινές Ιστορίες» είναι μία παράσταση από την Ομάδα Τέχνης «βορείως» του δήμου Βορείων Τζουμέρκων, που ανεβαίνει ως και σήμερα το βράδυ στο χώρο της ομάδας στο ΚΕΠΑΒΙ. Η εμπειρία τη Δευτέρα το βράδυ, σε μία κατάμεστη αίθουσα που χειροκρότησε θερμά στο τέλος, μας άφησε με πολύ δυνατές εικόνες και προβληματισμό στο τέλος που μας ακολουθεί ως και σήμερα.

Πρόκειται για τη σύνθεση διαφορετικών ιστοριών σε μία αφήγηση σε επεισόδια που στοχεύουν να αποκαλύψουν όχι μόνο τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης ύπαρξης, αλλά και ότι αυτή δεν αφορά μόνο κάποιο περιθώριο μακριά από εμάς, αλλά τον ίδιο μας τον εαυτό, τη δική μας πόρτα όπως και τη διπλανή. Και η σκοτεινή πλευρά των ανθρώπων, δεν εκδηλώνεται παρά με τη βία. Βία κάθε μορφής, βία «νομιμοποιημένη» σε πολέμους και εθνικές διεκδικήσεις, βία κάτω από προσχήματα και «ιδεολογικά» προτάγματα, όπως είναι ο ρατσισμός και η διάκριση του «άλλου», του «εχθρού», όπως και βία ταμπού, σαν τη δολοφονία ακόμα και του ίδιου σου του παιδιού.

Το ότι αυτές οι εκφράσεις βίας βρίσκονται στον πυρήνα των αρχαίων τραγωδιών, για παράδειγμα σαν τη «Μήδεια» ή την «Ιφιγένεια», δείχνει το προφανές, ότι απασχολούν τον άνθρωπο από όταν αρχίζει να κατανοεί τον ρόλο του ως μέρος ενός κοινωνικού συνόλου και αγγίζει υπαρξιακά ερωτήματα. Και η πραγματικότητα λέει, ότι η πρόοδος του ανθρώπινου πολιτισμού μέσα στο χρόνο, δεν έφερε και κάμψη της βίας, αλλά αντίθετα πριμοδότησε ακόμα πιο ανείπωτη βία. Τα στρατόπεδα της βιομηχανικής εξόντωσης είναι ανακάλυψη του 20ου αιώνα και οι μαζικές εκτελέσεις του «μη ανθρώπου» συνυπήρξαν δίπλα στο «υψηλό» πολιτιστικό πνεύμα.

Η παράσταση καταφέρνει όχι απλώς να κρατήσει το ενδιαφέρον του θεατή και να δραματοποιήσει πτυχές της σκοτεινιάς, αλλά να δώσει εφόδια σκέψης και για το διάστημα μετά την αυλαία του τέλους. Και το κάνει αναμετρώμενη με τολμηρές θεματικές, όπως είναι η βία του πολέμου, ο ρόλος της εθνικής ιδεολογίας, η ευημερία του νεοέλληνα στις μέρες μας, οι οικογενειακές σχέσεις. Κι εδώ ενυπάρχει ίσως και ένα ερωτηματικό, το πώς και κατά πόσον μπορεί κάποιος να δει με έναν ενιαίο, υφολογικά αλλά και σε επίπεδο περιεχομένου τρόπο, τις πολλαπλές πηγές και εκφράσεις της βίας μέσα στο χρόνο και εντός των συνεχώς μεταβαλλόμενων κοινωνικών σχέσεων. Στην παράσταση όμως της ομάδας «βορείως» το ερώτημα απαντιέται με την εξαιρετική δουλειά των ηθοποιών και των συντελεστών που φαίνεται πόσο δούλεψαν πάνω στα κείμενά τους και την παράσταση. Κι ανοίγουν έτσι ένα δρόμο για ακόμα πιο τολμηρές αναγνώσεις στο μέλλον.

Ανισότητες και κακός τρόπος ζωής

Το να είσαι φτωχός σημαίνει ότι δεν ζεις καλά. Κι αυτό όχι γιατί δεν έχεις χρήματα μόνο, αλλά γιατί δεν έχεις τη δυνατότητα να αλλάξεις τη ζωή σου. Διαβάζουμε χτες (in.gr), ότι μεταξύ 2010 και 2016, στη Γαλλία το ποσοστό των ανθρώπων που καπνίζουν καθημερινά συνέχιζε να αυξάνεται, από 35,2% σε 37,5%, μεταξύ εκείνων που έχουν τα χαμηλότερα εισοδήματα. Αντίθετα, είχαμε μείωση στους Γάλλους με υψηλά εισοδήματα, από 23,5% σε 20,9%.

Το Βαρόμετρο Υγείας 2016 για το τσιγάρο δημοσιεύθηκε χτες από τον οργανισμό Δημόσιας Υγείας της Γαλλίας, ο οποίος εκτιμά ότι πρόκειται για «έναν τρόπο να διαχειριστεί κάποιος το άγχος, τη δυσκολία του να κάνει σχέδια για το μέλλον, τη δυσπιστία του έναντι των μηνυμάτων πρόληψης, την άρνηση του κινδύνου, μια πιο σημαντική εξάρτηση από τη νικοτίνη, έναν κοινωνικό κανόνα υπέρ του καπνίσματος, ή δύσκολα γεγονότα της παιδικής ηλικίας».

Εμπειρικά, μπορούμε να σκεφτούμε ότι ο πλουσιότερος έχει πολύ πιο εύκολα τη δυνατότητα να πάρει αποστάσεις από τον εαυτό του, να δει τις εναλλακτικές, να πληρώσει ακόμα ακόμα για τη θεραπεία του. Και το κυριότερο, να λύσει πολλά από τα προβλήματά του που του προκαλούν άγχος.

Συμπέρασμα: Καλύτερα είναι να είσαι πλούσιος. Τρέφεσαι καλύτερα, έχεις χρόνο να σκεφτείς τον εαυτό σου, έχεις πρόσβαση σε πληροφορία, παίρνεις πιο εύκολα αποφάσεις, ζεις με λιγότερες αντιφάσεις.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr