Σχέδιο και συνέργειες το μυστικό της ανάπτυξης στην Ήπειρο

Στην Ήπειρο συμβαίνουν πολλά ταυτόχρονα. Υλοποιούνται από τη μία πολύ μεγάλα έργα που απορροφούν εκατ. ευρώ. Επίσης είναι εμφανής η ανάπτυξη κλάδων της οικονομίας όπως η τουριστική αγορά. Την ίδια στιγμή, η περιφέρεια κινείται σε χαμηλά επίπεδα εισοδημάτων και ΑΕΠ καταλαμβάνοντας θέσεις στη βάση της λίστας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια αντιφατική εικόνα, που όμως δεν είναι παράλογη και έχει τις εξηγήσεις της.

Τα μεγάλα έργα που εκτελούνται είναι απαραίτητα, λόγω της χρόνιας έλλειψης βασικών υποδομών στην περιοχή. Η Ήπειρος στερήθηκε έργα που έγιναν πολύ νωρίτερα στην υπόλοιπη Ελλάδα. Τα έργα όμως αυτά που γίνονται τα τελευταία 20 χρόνια από τα κτίρια ως τους πρόσφατους οδικούς άξονες, δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως μαγικά κλειδιά. Θα περάσουν πολλά χρόνια ώστε να γίνουν κινητήριοι μοχλοί της οικονομίας. Κι αυτό γιατί μπαίνουν αργά και βαθμιαία στην αναπτυξιακή οικονομία. Πρώτα επιβεβαιώνεται η αξία τους και στη συνέχεια πάνω σε αυτά δομείται ένας κλάδος της αγοράς. Πρώτα θα δούμε πώς λειτουργεί η Ιόνια Οδός και μετά θα στηθεί μια βιοτεχνία που θα πουλά στην Αθήνα, για παράδειγμα.

Από την άλλη, κλάδοι της αγοράς όπως ο τουρισμός που μοιάζει να αξιοποιούν πιο γρήγορα τις νέες υποδομές, δεν αρκούν ούτε είναι αυτός ο ρόλος τους, για να δώσουν ώθηση σε άλλα τμήματα της οικονομίας όπως η βιομηχανία ή η πρωτογενής παραγωγή. Θα είναι κίνδυνος για το μέλλον, όμως, αν η Ήπειρος περιοριστεί μόνο σε αναπτυξιακά μοντέλα που έχουν σε αυτή τη συγκυρία μεγαλύτερη δυναμική. Η ολική, βιώσιμη ανάπτυξη, παραμένει και η βάση για να υπάρχει μέλλον για όλους.

Τα ιδιαίτερα κοινωνικά χαρακτηριστικά της περιοχής, όπως ο μεγάλος αριθμός υπαλλήλων ή συνταξιούχων, δεν ευνοεί επίσης την άνοδο της αγοράς της τεχνολογίας ή της καινοτομίας. Η δε καταναλωτική αγορά είναι μικρή ώστε να στηρίζει μόνη της τη δική της παραγωγή. Άρα είναι απαραίτητα τα ανοίγματα, οι ανοιχτοί ορίζοντες.

Και χρειάζεται και μεγάλη υπομονή και σταθερά βήματα. Η πρωτογενής παραγωγή αν στηριχθεί θα αποδώσει στο τέλος. Όπως και ο ποιοτικός, με πολλαπλές μορφές τουρισμός. Κι αυτό, γιατί έχουν αποδώσει αλλού.

Απαιτείται όμως καλός σχεδιασμός, ευρύτερες συμμαχίες και συνέργειες σε τοπικό επίπεδο και στήριξη των τοπικού δυναμικού που προχωρά τίμια και ανιδιοτελώς, πέρα από κόμματα, συμφέροντα και κάθε είδους συντεχνιασμούς. Περιθώρια για την καλή ανάπτυξη υπάρχουν.

Κουβέντες που επαναλαμβάνονται

Όσοι γνωρίζουν από το σινεμά των Κοέν ή και του δικού μας του Οικονομίδη, θα έχουν προσέξει αυτό την τάση κάποιων ηρώων να επαναλαμβάνουν μία φράση συνέχεια, συνήθως συνοδευόμενη με βρισιές. Το ξέρουμε όμως και από δικές μας εμπειρίες. «Μα να μου πει, εμένα έτσι…» μονολογεί κάποιος αγανακτισμένος, για πολλές φορές. Δεν μας λέει τι του είπαν, αλλά εκφράζει την αγανάκτησή του για το ότι συνέβη να του πουν κάτι.

Δεν είναι και ίδιον του έξυπνου αυτή η κατάσταση. Υποδηλώνει μία αφέλεια στα της ζωής. Ή κρύβει μια σκοπιμότητα, έναν στόχο του εγωιστή  ανθρώπου που θέλει να κάνει σαφές αυτό που θέλει κι ας μην είναι και τόσο σημαντικό. «Και του είπα, δεν ξέρει με ποιον έχει να κάνει…», τρις. Εμπεδώνεις ότι υπήρξε μια σύγκρουση, χωρίς όμως να είναι σίγουρο πόσο δίκιο είχε κι αυτός που έπρεπε να ξέρουν ποιος είναι.

Μα, έχει προχωρήσει η επικοινωνία στις μέρες μας, οι άνθρωποι δεν κουβεντιάζουν έτσι. Είναι σίγουρο αυτό; Γιατί, ναι, δεν μονολογούν όλοι στο ίδιο μοτίβο, έχουν πιο εκλεπτυσμένους τρόπους.  Αλλά πόσο τους επηρεάζει μια συζήτηση, πόσο διαφοροποιούν τη στάση τους και την άποψή τους, αν τους καταθέσεις επιχειρήματα; Γιατί το βλέπεις αρκετές φορές πια ότι μια κουβέντα έχει τα όριά της. Και μπορεί να λέμε τα ίδια πράγματα, αλλά να εννοούμε διαφορετικά.

Και ίσως να ήταν και παλιά έτσι, αλλά να υπήρχαν περιθώρια και για άλλες λέξεις, για κοινούς τόπους, για πιο άμεσες συμπεριφορές. Εδώ, το πλαίσιο είναι σκληρό πια, δεν χωράει άλλες διαδρομές και νήματα επικοινωνίας. Κάτι έχει αλλάξει προφανώς…

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr