Πλεονέκτημα η συμμετοχή του κόσμου 

Η κυρίαρχη αντίφαση που βιώνει η ελληνική κοινωνία, δεν είναι τόσο η σχέση της με το χρέος και το πώς αυτό παρήχθη, ούτε το δίπολο «ορθολογισμός- λαϊκισμός» που προβάλλουν περιορισμένης δημοφιλίας αναλυτές (αλλά λαλίστατοι σε social media και οικεία ΜΜΕ). Το βασικό πρόβλημα αυτή τη στιγμή πολλών Ελλήνων, ίσως των περισσότερων, είναι η «επιτροπεία», το γεγονός ότι ελέγχεται η ζωή τους από άλλους, από χώρες, τράπεζες, θεσμούς που δεν τους ελέγχουν οι ίδιοι.

Ας προσέχαν θα πει κάποιος καλοπροαίρετος, που δεν ανήκει στην κατηγορία των «βάστα Σόιμπλε». Και θα έχει ένα δίκιο. Γιατί δεν μπορεί να έχει φτάσει η χώρα σε αυτά τα επίπεδα δανεισμού και οι κάτοικοί της να ασχολούνται με την εθνική ανεξαρτησία.

Από την άλλη, η αίσθηση που έχει ένας πολίτης για το χώρο ελευθερίας του, η δυνατότητά του να πράττει όπως βούλεται, δεν είναι δευτερεύον ζήτημα. Αντίθετα.

Σε καμία χώρα της Ευρώπης, δεν μπορεί να επιβληθεί η εκ των άνωθεν κανονάρχηση χωρίς αντιδράσεις. Πουθενά δεν θα βρεις πολίτες που να είναι έτοιμοι να παραδώσουν εύκολα τους εαυτούς τους στην επιτροπή ενός διεθνούς οργανισμού ή στους εκπροσώπους μιας τρόικας έστω κι αν αυτοί εκπροσωπούν σεβαστούς θεσμούς.

Αυτή η στάση, αυτό το αίσθημα υπεράσπισης της ανεξαρτησίας και της εθνικής υπερηφάνειας, μπορεί να οδηγήσει στην ακροδεξιά και τον εθνικισμό, με καλυμμένο ή μη τρόπο. Το ξέρουμε πια καλά. Κι όσο κι αν κατηγορήσεις αυτή τη στάση για εθνικολαϊκισμό, λίγα θα καταφέρνεις.

Από την άλλη, ο πολίτης που θέλει να είναι και να αισθάνεται ανεξάρτητος, μπορεί και κάτω από κάποιες πολιτικές συνθήκες, να αναλάβει τις ευθύνες του, να συμβάλλει στη δημιουργία ενός εθνικού σχεδίου εξόδου από την κρίση, να δει τις διεθνείς συμμαχίες της χώρας και ακόμα ακόμα και την ΕΕ, ως ευκαιρία και όχι ως υποχρέωση. Αν αυτούς τους πολίτες, που εκτιμώ ότι είναι περισσότεροι, τους αφήσεις στην άκρη, τους υβρίσεις και τους αποδιώξεις, πιστεύοντας ότι η λύση είναι μόνο η επιβολή κανόνων όπως τα μνημόνια και η τυφλή υλοποίησή τους, τότε θα χάσεις την πραγματικά μεγάλη ευκαιρία, να κερδίσεις τη συμμετοχή του κόσμου, στις αλλαγές που τον αφορούν.

Μένουμε με τα δεδομένα

Η αδυναμία μας πια να διαβάσουμε μεγάλα κείμενα ή να κάνουμε εκτενείς συζητήσεις, επηρεάζει ήδη και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Τον βλέπουμε αποσπασματικά, με μερικό τρόπο. Γι’ αυτό και εν τέλει έχουμε μέρος μόνο της συνολικής εικόνας και αποκτούμε θέσεις επίσης μερικές.

Το πώς φτάσαμε ως εδώ και αν παλιότερα ήμασταν καλύτερα, είναι υπό συζήτηση. Σήμερα, η τεχνολογία της επικοινωνίας και ο τρόπος ζωής μας οδηγούν σε σύντομες συνομιλίες και κατάτμηση της γνώσης σε πληροφορίες που είναι «χρήσιμες» κάθε φορά. Έχουμε όμως μία πρωτοφανή συσσώρευση πληροφοριών γύρω μας και απίστευτη πρόσβαση σε αυτές.

Ακόμα και το ότι καταλαβαίνουμε ότι έχουμε πρόβλημα με τη γνώση και την επικοινωνία, είναι απόδειξη ότι έχουμε προοδεύσει. Είμαστε γνώστες των αντιφάσεών μας. Όμως δυσκολευόμαστε να τις λύσουμε, δυσκολευόμαστε, να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας. Και τελικά είναι αυτός ο τρόπος ζωής που ενίοτε γίνεται πιεστικός, αφόρητος, και σιγά σιγά απόλυτος και άτεγκτος. Μας κάνει να νιώθουμε ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Και μένουμε κολλημένοι στις αντιφάσεις μας.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr