Το κενό του προϋπολογισμού που θα φέρει εξελίξεις

Σε εξέλιξη βρίσκεται η προσπάθεια που κάνει η ελληνική κυβέρνηση για μία «συνολική συμφωνία» για την οικονομία της χώρας, με τους εταίρους. Πρόκειται για μία συμφωνία που υπερβαίνει το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, για την οποία άλλωστε έχει ανακοινωθεί ότι ολοκληρώνεται. Η συνολική συμφωνία είναι στην ουσία ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα τα χρόνια μετά το 2018 και ένας οδικός χάρτης για τη διαχείριση του χρέους με ορίζοντα πάνω από τη δεκαετία.

Η προσπάθεια δεν είναι κακή, αντίθετα είναι δόκιμη. Πρέπει να γίνει σαφές το χρονοδιάγραμμα εξόδου της χώρας από τα μνημόνια και το πλαίσιο που θα ακολουθήσει. Ο όρος «συμφωνία» δεν είναι σε καμία περίπτωση ουδέτερος και σίγουρα δεν θα προκύψει μόνο από μία πολιτική κίνηση. Αντίθετα, φαίνεται ότι θα ακολουθήσουν σειρά από κινήσεις και επιμέρους συμφωνίες, κάτι που προϋποθέτει και την τήρηση πολλαπλών ισορροπιών. Γι’ αυτό άλλωστε και μιλάμε για άξονες Βερολίνου, ΕΕ, ΔΝΤ κλπ.

Επιπλέον, ο παράγοντας του χρόνου είναι ιδιαίτερα σοβαρός, γιατί περιλαμβάνει και τη διαφοροποίηση των συνθηκών. Είναι τόσο πολύπλοκο το πλαίσιο που διαμορφώνεται γύρω από την Ελλάδα που ακόμα και οι εκλογές σε μία χώρα μπορεί να αλλάξει το σκηνικό άρα και τους όρους μιας συμφωνίας. Ας σκεφτεί κάποιος τι θα γίνει αν εκλεγεί η Λεπέν στη Γαλλία. Κι αν αυτό μοιάζει μάλλον λίγο πιθανό, είναι βέβαιο ότι οι γερμανικές εκλογές θα επηρεάσουν την κατάσταση. Γι’ αυτό άλλωστε διαφαίνεται ότι ένα νέο ορόσημο είναι το φθινόπωρο.

Το πιο κρίσιμο πάντως σημείο της συμφωνίας είναι το πώς θα καλυφθούν τα ελλείμματα του προϋπολογισμού της Ελλάδας μετά το τέλος του μνημονίου τον Αύγουστο του 2018 και την έξοδο στις αγορές. Τι θα γίνει αν θα λείψουν ένα, δύο ή πέντε δισ. ευρώ από την κρατική οικονομία; Κι ας μην βιαστεί να πει κάποιος ότι θα καλυφθούν από τις περικοπές στο Δημόσιο. Όσους κι αν απολύσει μια κυβέρνηση τέτοια ποσά δεν τα καλύπτει- ας αφήσουμε στην άκρη το πολιτικό ή το κοινωνικό κόστος.

Γι’ αυτό και μετά το ορόσημο του φθινοπώρου, η εικόνα που θα δημιουργηθεί θα δώσει και τους χρόνους των εκλογών στην Ελλάδα που θα μπορούσαν να είναι το καλοκαίρι του 2018 ή το τέλος του 2018. Τότε που θα μπορεί το κάθε κόμμα να έχει και μία πρόταση για την επόμενη σελίδα της χώρας. Εκτός κι αν η ανάπτυξη είναι τόση πια, που καλύψει και τα κενά στα ταμεία και τις αιτιάσεις και τους κόφτες των μνημονίων.

Ποιος εμποδίζει τη φαντασία

Γιατί μοιάζει σαν μην υπάρχει πουθενά φαντασία και πρωτοτυπία στην πόλη και τη χώρα; Μα γιατί όντως δεν υπάρχει. Εμποδίζεται. Και τα εμπόδια είναι δύο: Το πρώτο είναι το προφανές. Το σύστημα είναι έτσι φτιαγμένο ώστε να φιλτράρει τα πάντα χωρίς να υπονομεύεται. Οι νόμοι, οι κανόνες, οι παραδόσεις, οι τοπικές και οι κεντρικές εξουσίες, δημιουργούν  ένα πλαίσιο που κατά κανόνα εμποδίζει την άνοδο του νέου και του πρωτότυπου.

Το άλλο εμπόδιο είναι το συμφέρον και η ιδιοτέλεια. Αν κάπου υπάρχει χρήμα και εξουσία, η τάση στην Ελλάδα είναι να καταληφθεί από αυτόν που θέλει να βγάλει λεφτά ή να πάρει την εξουσία. Απλά πράγματα. Η καλή ιδέα, η φαντασία, το διαφορετικό, η ποιότητα ορίζονται ως «ποιότητα» και περιθωριοποιούνται.

Επειδή όμως είναι έτσι η κατάσταση δεν σημαίνει ότι πρέπει να τα παρατάνε κι όσοι έχουν κάτι άλλο να πουν και να δείξουν. Πρέπει να βρουν τον τρόπο, να φτιάξουν συμμαχίες, να ξεπεράσουν τα εμπόδια και να κάνουν τελικά αυτό που θέλουν. Γιατί έτσι προχωράει ο κόσμος,  κόντρα στο δεδομένο.

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr