Η ανησυχία ως φάντασμα πάνω από την Ευρώπη

Μετά την εκλογή του Τραμπ στην Αμερική, έχει πολλαπλασιαστεί η ανησυχία για την κυριαρχία του λαϊκισμού στη Δύση. Η πρωτιά του Φρανσουά Φιγιόν στις εσωκομματικές εκλογές της γαλλικής Δεξιάς και η ισχυρή παρουσία από την ακροδεξιά της Λεπέν, εντείνουν αυτήν την αίσθηση της μετατόπισης προς τη συντηρητική πλευρά, κατά κάποιες αναλύσεις τουλάχιστον που έρχονται να προστεθούν πάνω στο Brexit. Για κάποιους εξ αυτών στο ίδιο κλίμα εντάσσεται και ο Τσίπρας στην Ελλάδα ενώ διαγράφεται και μία ανησυχία για την τύχη του Ρέντσι.

Αυτός ο «χάρτης» είναι προφανώς προϊόν ανάλυσης συγκεκριμένων πολιτικών ομάδων, οι οποίες και βλέπουν ως διαχωριστική γραμμή μόνο αυτή μεταξύ μεταρρύθμισης και λαϊκισμού. Αυτή είναι όμως μόνο μία από τις διαθέσιμες οπτικές για την πολιτική κατάσταση στον λεγόμενο προηγμένο κόσμο. Υπάρχουν και πολλές άλλες που διεκδικούν επίσης την εγκυρότητα της ορθολογικής ανάλυσης. Για παράδειγμα, πολλοί βλέπουν την επικράτηση των ακραίων πολιτικών της ελεύθερης αγοράς, ακόμα κι εκεί που δεν συνοδεύονται από φιλελεύθερες πολιτικές- δεν θα παραμείνει η Αμερική και με τον Τραμπ άραγε, το πιο προκεχωρημένο φυλάκιο του καπιταλισμού; Ή μήπως η Βρετανία θα γίνει σοσιαλιστική μετά την έξοδο από την ΕΕ;

Πέρα πάντως από τις πολιτικές οπτικές πάνω στα όσα συμβαίνουν, είναι αλήθεια ότι κάτι δεν πάει καλά στην Ευρώπη. Πολλή ένταση, πολλή ανησυχία, μια αίσθηση μετέωρου πλανάται πάνω από τη Γηραιά Ήπειρο. Κι από πουθενά δεν προκύπτουν δεσμεύσεις ότι θα προστατευθούν οι φτωχοί και οι ανέστιοι ή ότι η ελευθερία θα χαρακτηρίζει την καθημερινότητα των δημοκρατιών.

Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, ακραίες μορφές πολιτικής μπορεί να πάρουν κεφάλι. Εκείνοι που προβάλλουν τα τείχη, τον απομονωτισμό και τον αυταρχισμό, μοιάζει να ακούγονται περισσότερο, σε αντίθεση με όσους προβάλλουν το αίτημα της ισότητας, της πολυφωνίας ή της δημοκρατίας γενικότερα. Η ομίχλη που απλώνεται πρέπει να αντιμετωπιστεί, πριν γίνει συνήθεια και καθεστώς και την καταλάβουμε εκ των υστέρων. 

Γράφουμε, αλλά δεν ακούμε

Πολλοί γράφουν ποίηση λίγοι τη διαβάζουν. Και με τα μυθιστορήματα ισχύει τελευταία αυτό το χαριτολόγημα. Πολλοί Έλληνες γράφουν εκτενή κείμενα, χωρίς να αλλάζει κάτι στην αναγνωσιμότητα ή την πώληση στα βιβλιοπωλεία.

Η ανάγκη για γράψιμο έρχεται και ως ανάγκη προσωπικής εξισορρόπησης. Είναι έτσι φτιαγμένη η ζωή μας που μας θέλει σε μία μόνιμη κατάσταση…εκτός εαυτού. Ζούμε για τους άλλους, για να καλύπτουμε ανάγκες και μόνο, για να τα βγάζουμε πέρα.

Τουλάχιστον το γράψιμο είναι μία υπόθεση προσωπική, γίνεται από εμάς προς εμάς, αφορά τον προσωπικό χρόνο που μοιάζει να διαστέλλεται.
Πότε όμως αυτό το προσωπικό γράψιμο γίνεται λογοτεχνία; Όταν συναντά και τον αναγνώστη, όταν μετατρέπεται σε μία γέφυρα προς τον άλλο.

Το δύσκολο όμως είναι πιο μπροστά. Γράφουμε, μιλάμε, αλλά ακούμε λιγότερο. Δεν ακούμε τον άλλο, δεν χτίζουμε γέφυρες απέναντι, στην καθημερινότητά μας. Γι’ αυτό και πολλά βιβλία δεν βρίσκουν και τους αναγνώστες τους. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ
fkaramitsos@yahoo.gr