Ως ένας από τους πλέον ιδιόμορφους σεισμούς της ιστορίας θα καταγράφεται στο εξής ο σεισμός της 15ης Οκτωβρίου, που έπληξε το λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων και μία μεγάλη γεωγραφική περιοχή που εκτείνεται βορειοδυτικά, έως και την ελληνοαλβανική μεθόριο.
Τα χειρότερα σενάρια που έκαναν την εμφάνισή τους από την πρώτη στιγμή, εξαιτίας διαφόρων παραμέτρων, ευτυχώς, τουλάχιστον μέχρι αργά χθες το απόγευμα δεν είχαν επιβεβαιωθεί και η εξέλιξη της σεισμικής ακολουθίας ήταν απολύτως φυσιολογική.
Η εκτόνωση της σεισμικής δραστηριότητας είχε ξεκινήσει από το μεσημέρι της Κυριακής, όταν η συχνότητα των μετασεισμικών δονήσεων άρχισε να γίνεται πιο αραιή, με συνεχώς μειούμενη και την ένταση σε βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ.
Οι σεισμολόγοι περιμένουν να ολοκληρωθεί και το 48ωρο από την εκδήλωση του πρώτου σεισμού, προκειμένου να διατυπώσουν με σαφήνεια τις εκτιμήσεις τους, ωστόσο κάθε ώρα που περνά, χωρίς σημαντική μεταβολή στη σεισμική δραστηριότητα λειτουργεί προς την κατεύθυνση της εκτόνωσης και προς το ότι η περιοχή εισέρχεται σε μία περίοδο ομαλότητας.
Οι μετασεισμικές δονήσεις μέχρι και χθες το μεσημέρι δεν ξεπέρασαν τα 3,5 ρίχτερ και παρότι εξακολουθούν να γίνονται αισθητές, δεν επηρεάζουν την καθημερινότητα, αφού οι πολίτες μπορούν να… υπερηφανεύονται πλέον ότι έχουν μάθει να ζουν με μεγαλύτερους σεισμούς.
Το Συντονιστικό Περιφερειακό Όργανο συνεδρίασε χθες, προγραμματισμένα, όχι για το σεισμό των Ιωαννίνων, αλλά για την πρόληψη και τον συντονισμό ενόψει του χειμώνα. Συνέπεσε όμως με τις εξελίξεις της σεισμικής δραστηριότητας και πραγματοποιήθηκε παρουσία του προέδρου του Οργανισμού Αντισεισμικής Προστασίας κ. Λέκκα, που είχε την ευκαιρία να ενημερώσει σχετικά τους παριστάμενους για την εξέλιξη της μετασεισμικής ακολουθίας.
Ο ίδιος ήταν άλλωστε που χρησιμοποίησε τον όρο «ιδιόμορφος σεισμός», αναλύοντάς τον συγκεκριμένα, όπως ορίζεται από την ένταση της μετασεισμικής ακολουθίας, την πρόκληση έντονης ανησυχίας, την ανταπόκριση του δομημένου ιστού και των συναρμόδιων υπηρεσιών, σε ένα ρήγμα, που όπως είπε, δεν είχε δώσει πολλούς σεισμούς στο παρελθόν. Η τελευταία αυτή διαπίστωση πάντως του κ. Λέκκα έρχεται σε αντίθεση με διαπιστώσεις άλλων επιστημόνων, που επισημαίνουν, ότι ο σεισμός του 1969 είχε προέλθει από το ίδιο ρήγμα.
«Φαίνεται ότι έχουμε μπει σε μία περίοδο σταδιακής υποβάθμισης της ελκυόμενης ενέργειας. Ο σεισμός ήταν ιδιόμορφος, αλλά εξελίσσεται κανονικά, ενώ οι υπηρεσίες που ενεπλάκησαν διαχειρίστηκαν την έκτακτη ανάγκη με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, με ιδιαίτερη προσοχή, αποτελεσματικότητα και σοβαρότητα», σημείωσε ο κ. Λέκκας.
Από την πλευρά του ο περιφερειάρχης Αλ. Καχριμάνης εξέφρασε θερμές ευχαριστίες προς όλους όσοι βοήθησαν έτσι ώστε να μην υπάρξουν περισσότερα προβλήματα κυρίως από τη διασπορά ψευδών ειδήσεων.
Ιδιαίτερη αναφορά πάντως έκανε στο ότι αρκετές δημόσιες υπηρεσίες… υπολειτούργησαν, χωρίς να έχει δοθεί τέτοια εντολή.
«Αισθάνθηκα έκπληξη το πρωί όταν διαπίστωσα ότι κάποιοι θεώρησαν ότι είπαμε πως δε θα λειτουργήσουν οι υπηρεσίες και πως θα μείνουν στα σπίτια τους. Επίσης όμως και κάποιοι άλλοι που απευθύνθηκαν στις υπηρεσίες δηλώνοντας δήθεν ζημιές, θα πρέπει να ξέρουν ότι άλλο είναι ο σεισμός και άλλο ο… σωσμός», τόνισε ο Περιφερειάρχης.Στο ίδιο θέμα αναφέρθηκε και ο κ. Λέκκας τονίζοντας ότι αποτελεί στρατηγικού χαρακτήρα επιλογή η λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών, προκειμένου να μη δίνεται λάθος εντύπωση στην κοινωνία.

Συνεργεία ελέγχου
Από νωρίς το πρωί στην περιοχή βρέθηκαν συνεργεία ελέγχου από το Τμήμα Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων Κοζάνης, που σε συνεργασία με μηχανικούς του δημοσίου και του ΤΕΕ διενήργησαν αυτοψίες σε δεκάδες σχολικά συγκροτήματα και άλλα δημόσια κτίρια. Παρά το ότι δε διαπιστώθηκε τίποτε ανησυχητικό, προκειμένου να ολοκληρωθεί ο έλεγχος σε όλα τα σχολικά κτίρια κρίθηκε σκόπιμο, τα σχολεία, να μην λειτουργήσουν ούτε την Τρίτη.
Ο Βασίλης Μιχελάκης, ασκών χρέη Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης ευχαρίστησε τα μέλη του ΤΕΕ που ανταποκρίθηκαν άμεσα, βοηθώντας στη συγκρότηση των κλιμακίων. Επίσης τόνισε ότι οι πολίτες που θέλουν να δηλώσουν ζημιές από το σεισμό μπορούν να απευθύνονται στους οικείους δήμους, υποβάλλοντας εκεί αιτήσεις για αυτοψία.

Η αντοχή των κτιρίων
Μικρότερες του αναμενομένου και σίγουρα αναντίστοιχες του μεγέθους του σεισμού ήταν οι ζημιές που προκλήθηκαν σε κτίρια και υποδομές.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με εξαίρεση τα δύο μοναστήρια στη Βελλά και στους Ασπραγγέλους, άλλες ζημιές πλην κάποιων ασήμαντων ρωγμών, δεν παρατηρήθηκαν. 
Η εξήγηση δόθηκε και από τον πρόεδρο του Οργανισμού Αντισεισμικής Προστασίας κ. Λέκκα αλλά και από τον πρόεδρο του Τμήματος Ηπείρου του ΤΕΕ Χρ. Παπαβρανούση.
«Παρά το ότι οι επιταχύνσεις ήταν ιδιαίτερα υψηλές, οι επιπτώσεις στις υποδομές και τον δομημένο ιστό ήταν πάρα πολύ λίγες και αυτές σε κάποια ή εγκαταλελειμμένα κτίρια. Ουσιαστικά, οι ζημιές δεν αντιστοιχούν στο μέγεθος του σεισμού και αυτό αποδεικνύει ότι ο αντισεισμικός κανονισμός στην Ελλάδα είναι επαρκέστατος και ένας από τους καλύτερους του κόσμου.
Ακόμη και στην ακραία περίπτωση, αυτή που λέμε μία στο εκατομμύριο που γίνει ένας σεισμός 5,5 βαθμών ή ακόμη και 6 βαθμών, που το θεωρούμε αδύνατο, οι κατασκευές αυτές αντέχουν», σημείωσε ο κ. Λέκκας που στάθηκε και στην διασπορά ψευδών ειδήσεων και στη φημολογία που αναπτύχθηκε από τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής για επικείμενο μεγάλο σεισμό.
«Η διαδικασία αυτή είναι επιβλαβής και ο κόσμος θα πρέπει να πληροφορείται την εξέλιξη της σεισμικής δραστηριότητας μόνο από τα επίσημα όργανα της πολιτείας και να μη δίνει βάση σε ανυπόστατες διαδόσεις. Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΤΕΕ Χρ. Παπαβρανούσης τόνισε πως η ανταπόκριση των κτιρίων, όπως και στην περίπτωση της Λευκάδας στον πρόσφατο σεισμό ήταν εξαιρετική και αυτό σχετίζεται με το ότι και οι ιδιώτες, αλλά και οι μηχανικοί και οι τεχνίτες εργάστηκαν με απόλυτη ευσυνειδησία, ακολουθώντας τα βήματα που πρέπει και επιτάσσει ο αντισεισμικός κανονισμός.

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ