Περισσότερες ρωγμές από όσες νομίζουμε

Για διάφορους λόγους και με διάφορες αφορμές, έχει φύγει από το προσκήνιο η καταστροφή που έχει επιφέρει η κρίση στην Ελλάδα. Μοιάζει να είναι πιο εύκολο να μιλάμε για πολιτική και ποιο κόμμα είναι κατάλληλο για τη διακυβέρνηση της χώρας. Ή είναι ακόμα πιο εύκολο να μην μιλάμε για τίποτα, υπό το βάρος ίσως και της ψυχικής ανάγκης να απωθήσουμε όλο αυτό που μας συμβαίνει.
Παρ’ όλα αυτά η κρίση είναι εδώ και οι συνέπειες της θα παραμείνουν για πολλές δεκαετίες ακόμα.
Το αυτονόητο, ότι οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης πλήττουν ακόμη σοβαρά τις νότιες χώρες της ευρωζώνης, διαπιστώνει η μελέτη του Ιδρύματος Bertelsmann, που δημοσιεύτηκε χτες (in.gr, Deutsche Welle).

Ανισότητα

Όπως διαβάζουμε, επιδεινώνεται η κοινωνική ανισότητα στις βιομηχανικές χώρες ενώ τα προβλήματα «οξύνθηκαν εν μέρει δραματικά» τα τελευταία δύο χρόνια. Η έρευνα που δημοσιεύθηκε χτες, εστιάζει στις μελλοντικές προοπτικές 41 χωρών που Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και της ΕΕ και καταγράφει καλύτερες «επιδόσεις» για τις σκανδιναβικές χώρες, με πρωτοπόρο τη Σουηδία, ενώ ακολουθούν η Ελβετία και η Γερμανία. Ακόμα όμως και ισχυρές χώρες του Βορρά αρχίζουν να εμφανίζουν αστάθεια, υπογραμμίζεται στη μελέτη.
Στις νότιες χώρες της ευρωζώνης, συνέπειες της χρηματοοικονομικής κρίσης και η λιτότητα που επιβλήθηκε επί σειρά ετών «παραμένουν εκεί ακόμη τεράστιες». 
Τα ποσοστά των χρόνια ανέργων και η παιδική φτώχεια κυμαίνονται σε διψήφιο αριθμό, τα παιδιά που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας στην Ισπανία ανέρχονται σε ποσοστό 23%, ενώ και στην Ελλάδα πλήττεται ένα στα πέντε παιδιά. Και στις δύο χώρες σχεδόν οι μισοί νέοι είναι άνεργοι, επισημαίνεται.

Κοινωνικό το πρόβλημα

Όλα αυτά μας είναι οικεία βέβαια. Το ερώτημα είναι πώς τα φωτίζουμε, πώς τα προσεγγίζουμε. Υπάρχει η αίσθηση ότι τα προβλήματα λύνονται μόνο με αμιγώς πολιτικές κινήσεις. Υπάρχει επίσης και η αίσθηση ότι οι ισχυρές χώρες θα τη γλυτώσουν στο τέλος, έτσι προστατευμένες που είναι σήμερα.
Φαίνεται όμως ότι το σύστημα έχει περισσότερες ρωγμές από όσο νομίζουμε. Και δεν υπάρχει πια καμία βιβλική «Κιβωτός» για να σώσει τους λίγους έναντι των πολλών.
Και τελικά, η κρίση δεν μπορεί παρά να ειδωθεί με κοινωνικούς όρους με τις λύσεις να απαντάνε στο ερώτημα «τι κοινωνία θέλουμε». 

Παλιά και νέα περάσματα

Είναι μεγάλη υπόθεση η Ιόνια Οδός που σιγά σιγά οικοδομείται και στην περιοχή μας. Τον Δεκαπενταύγουστο έβλεπα τις μεγάλες αλλαγές που επέφερε στο παλιό τοπίο, στα χωριά των γονιών μου, στο Τέροβο, τη Μυροδάφνη και την περιοχή του Ξηροβουνίου. Είναι η ίδια περιοχή, αλλά δεν είναι κιόλας. Γιατί έχει αλλάξει η αίσθηση του χώρου, η τοποθέτηση του ανθρώπου στον τόπο του. Έχουν αλλάξει οι δρόμοι και τα περάσματα, οι σχέσεις στους μικρούς κύκλους.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν έπρεπε να γίνει ο δρόμος. Το αντίθετο. Ειδικά για την Ήπειρο, αυτός ο δρόμος είναι η ανάσα της, το μέλλον της. Αν υπάρχει μια ελπίδα κάποτε να έρθει ένα νέο κύμα ανάπτυξης, μέσα από αυτόν τον δρόμο θα έρθει.
Ο τόπος όμως είναι και η μνήμη του. Τα σημεία που παίζαμε παιδιά, τα μονοπάτια και τα περάσματα της συγκοινωνίας, η ανάκληση ακόμα παλιότερων σημαδιών.
Ας προσέξουμε όμως και κάτι ελπιδοφόρο: Το πέρασμα της Ιόνιας Οδού ανάμεσα στα Πέντε Πηγάδια, έρχεται πάνω σε ένα από τα πιο αρχαία περάσματα της Ηπείρου. Οπότε τελικά αν δούμε από πιο ψηλά, στον τόπο και το χρόνο, το τοπίο αλλάζει γιατί η τεχνολογία είναι διαφορετική, αλλά και οι ανάγκες μας σήμερα δεν είναι και τόσο πρωτότυπες όσο νομίζουμε. Πάντα έχουμε ανάγκη τα περάσματα…

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr