Δεν συμφωνούμε όλοι με τον ίδιο τρόπο

Το ακούς από παντού: Η Ελλάδα δεν ήταν έτοιμη να μπει στο ευρώ. Το λένε πολλοί ξένοι, φίλοι της χώρας, που βλέπουν κυρίως το πρόβλημα της προσαρμογής της οικονομίας και της ανελαστικότητας του νέου νομίσματος. Δεν συμφωνούμε όλοι όμως με τον ίδιο τρόπο σε αυτή τη διαπίστωση. Άλλωστε στην πράξη ελάχιστα το συζητήσαμε παρότι που ήταν ένα πολύ σημαντικό θέμα. Ακόμα και δημοψήφισμα θα μπορούσε να είχε γίνει, όπως δημοψήφισμα έπρεπε να είχε γίνει και για τη συνθήκη του Μάαστριχτ. Γιατί μόνο με τέτοιες ανοιχτές, αλλά και πολύ σοβαρές διαδικασίες σε θεσμικό επίπεδο, αναγκάζονται όλοι, κόμματα, φορείς, πολίτες, να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Και να μην κάνουν πώς ξεχνάνε εκ των υστέρων, τι έλεγαν παλιά.

Αισιοδοξία

Αλλά και δημοψήφισμα να κάναμε πάλι «ναι» θα λέγαμε στο νέο νόμισμα. Ποιος δεν ήταν θετικός τότε στο ευρώ; Ποιος δεν πίστευε ότι ήταν ένα σημάδι της προόδου της χώρας; Ελάχιστοι ήταν οι σκεπτικιστές. Κάτι σαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες που έκαναν περήφανο τον λαό. Αλλά και στην Ευρώπη δεν είχε τεθεί ακόμα επιτακτικά το ζήτημα της λιτότητας, των συμφώνων σταθερότητες και της μείωσης των ελλειμμάτων. Ήταν για το σύνολο της Ευρώπης μία περίοδο αισιοδοξίας που μόνο αυξημένους ρυθμούς ανάπτυξης έβλεπε και μία διαρκή πρόοδο χωρίς τέλος.
Κι εδώ ίσως είναι και μία αιτία της δυσαρέσκειας που έχουν οι Έλληνες και οι άλλοι λαοί του Νότου σήμερα. Παρά τα όσα λένε οι ευρωπαϊκοί θεσμοί σήμερα, το 2000 κανείς δεν είχε προειδοποιήσει για τους κινδύνους μίας κρίσης. Ούτε παρουσιάζονταν οι μηχανισμοί αποτροπής των μεγάλων ελλειμμάτων και της αντιμετώπισης των μεγάλων, κρατικών χρεών. Δεν είχαν τεθεί όλα στο τραπέζι.

Άλλη Ευρώπη

Το πρόβλημα που έχει σήμερα η Ευρώπη, δεν είναι γενικώς ένα έλλειμμα δημοκρατίας, αλλά εκείνο το έλλειμμα που δεν επιτρέπει την αλληλεγγύη και την πολιτική στήριξης των αδυνάμων. Εύκολα λες ότι τα ευρωπαϊκά κράτη βοήθησαν την Ελλάδα με δικά τους χρήματα στα μνημόνια, την ίδια ώρα όμως στην Ελλάδα αύξαινε η φτώχεια και η εξαθλίωση. Τι να το κάνεις ένα πρόγραμμα διάσωσης της οικονομίας μίας χώρας όταν αυξάνονται οι φτωχοί; Είναι σαν να λες ότι η φτώχεια είναι ένα πρόβλημα της κοινωνίας και των ατόμων, αλλά η Ευρώπη και οι θεσμοί της δεν είναι αρμόδιοι παρά μόνο για τη διάσωση άλλων θεσμών, δήθεν απρόσωπων όπως οι τράπεζες ή τα κρατικά ταμεία. Αυτή η Ευρώπη είναι πολύ μακριά από τις ανάγκες πολλών Ευρωπαίων. 

Ο ανέμελος χρόνος

Τι ζηλεύω τα τελευταία χρόνια; Ζηλεύω εκείνους που κάθονται τα πρωινά ή τα μεσημέρια και πίνουν τον καφέ τους διαβάζοντας εφημερίδες. Τους βλέπω όταν είμαι έξω για δουλειά. Έχουν το βλέμμα ανθρώπων που διαθέτουν χρόνο. Και φέρνουν γύρω τους τις εφημερίδες και τα περιοδικά του μαγαζιού και αφοσιώνονται στην ανάγνωση. 
Στις μέρες μας έχει μειωθεί πολύ έτσι κι αλλιώς η ανάγνωση, αλλά προσωπικά δεν μου περισσεύουν και χρήματα για καφέ έξω ή για πολλές εφημερίδες. 
Γι’ αυτό και ζηλεύω, βέβαια, αλλά το ακόμα πιο ζηλευτό είναι ο χρόνος. Ο χρόνος που δεν έχω για να τον ξοδέψω στην ανάγνωση, στην απόλαυση της βραδύτητας, σε αυτόν τον ανατολίτικο καφέ που πίνουμε ακόμα- ή πίναμε παλιότερα έστω- με την ώρα να περνάει, με κουβέντες και άσκοπα διαβάσματα ή έγνοια για τα περιττά όπως μια καλή μεταγραφή για την ομάδα φέτος το καλοκαίρι ή ένα πιπεράτο παραπολιτικό. 
Πάνε αυτές οι μέρες. 

Γράφει ο ΦΙΛΗΜΩΝ ΚΑΡΑΜΗΤΣΟΣ

fkaramitsos@yahoo.gr