Οι άμεσες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και δη της αιθαλομίχλης στο λεκανοπέδιο, η έλλειψη ηλεκτρικού χώρου για την εγκατάσταση και λειτουργία ΑΠΕ, το πιλοτικό πρόγραμμα ενεργειακής αυτονομίας στο Νησάκι της Παμβώτιδας, η καθυστέρηση των εργασιών στο δίκτυο φυσικού αερίου και τέλος, η χρηματοδότηση έργων και δράσεων για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας βρέθηκαν στο επίκεντρο των θεμάτων που συζήτησαν ο δήμαρχος Θ. Μπέγκας με την υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλ. Σδούκου στο υπουργείο.

Ο κ. Μπέγκας συνοδευόταν από τον ειδι8κό του συνεργάτη Γ. Αντωνίου και αμφότεροι ενημέρωσαν την κα Σδούκου για την πρόοδο του Κλιματικού Συμβολαίου και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο δήμος Ιωαννιτών με την ένταξή του στο Δίκτυο των Πόλεων της Αποστολής για τις «100 κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις έως το 2030».

Ο κ. Μπέγκας εξέφρασε την αγωνία του για την πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα μέσα από οργανωμένα σχέδια, συμμετοχικότητα και συνεργασίες που σκοπεύουν να δημιουργήσουν σύγχρονες, «πράσινες» και φιλόξενες πόλεις για τους κατοίκους και τους επισκέπτες τους, ενώ τόνισε, πως οι παρεμβάσεις που σχεδιάζουν τα Γιάννενα οφείλουν να εξασφαλίσουν ένα κοινωνικό δίχτυ προστασίας τόσο για τα ευάλωτα τμήματα του τοπικού πληθυσμού, αλλά και για το σύνολο των συμπολιτών.

Η υφυπουργός επισήμανε πως το ζήτημα της χρηματοδότησης του Δίκαιου Μετασχηματισμού θα υλοποιηθεί μέσω του «Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα» που έχει ως στόχο να αμβλύνει τις επιπτώσεις της εφαρμογής των στόχων της κλιματικής ουδετερότητας, τονίζοντας ότι την επόμενη περίοδο, το υπουργείο θα προχωρήσει στην εξειδίκευση των όρων εφαρμογής για την Ελλάδα, ενώ πρόσθεσε πως οι κρίσιμες παράμετροι που θα καθορίσουν την επιτυχία των νέων πολιτικών είναι η επάρκεια των πόρων σε συνδυασμό με τον τρόπο χρήσης τους.

Η προτεραιότητα στα Γιάννενα

Η διαμόρφωση των Κοινωνικών Σχεδίων για το Κλίμα, αναμένεται να εκκινήσει το 2025 με ένα πρώτο χρηματοδοτικό εργαλείο για την οικονομική ενίσχυση νοικοκυριών για αγορά αντλιών θερμότητας και ηλιακών θερμοσιφώνων.

Η υφυπουργός τόνισε, πως το εργαλείο αυτό θα προτεραιοποιήσει την πόλη των Ιωαννίνων και άλλες περιοχές με παρόμοιες κλιματικές συνθήκες, όπως συνέβη με το πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2024». Από την πλευρά του, ο κ. Μπέγκας υπογράμμισε, πως ο δήμος και οι Κοινωνικές του Υπηρεσίες έχουν χαρτογραφήσει τα ευάλωτα νοικοκυριά της πόλης και θα σταθούν αρωγοί στην προσπάθεια για βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών που θα συνδυάζει τη μείωση των λογαριασμών ενέργειας με την προστασία του κλίματος.

Μίγμα πόρων

για τα δημοτικά κτίρια

Επιπρόσθετα, ανέλυσε στην υφυπουργό τις δυσκολίες που υπάρχουν για την ενεργειακή αναβάθμιση των δημοτικών κτιρίων και υποδομών, αναφερόμενος στα ζητήματα ελλείψεων οικοδομικών αδειών, τις ιδιαιτερότητες των ιστορικών κτιρίων και την απουσία εξειδικευμένων εργαλείων χρηματοδότησης για την ενεργειακή αναβάθμιση τόσο ιστορικών όσο και πιο σύγχρονων κτιρίων. Η υφυπουργός, αναγνώρισε τη σοβαρότητα της κατάστασης και την πολυπλοκότητα του ζητήματος.

Σε αυτό το πλαίσιο, άνοιξε η συζήτηση για την δημιουργία ενός καινοτόμου χρηματοδοτικού εργαλείου για την ενεργειακή αναβάθμιση «συστάδων-cluster δημοτικών κτιρίων» με την υποστήριξη ESCO (Energy Services Companies) και την κινητοποίηση ενός μίγματος πόρων που θα προέρχεται πρωτογενώς από την εξοικονόμηση της ενέργειας και δευτερογενώς από χρηματοδοτικά κίνητρα του ΥΠΕΝ (εξετάζεται η δυνατότητα χρηματοδότησης έως 20%) και άλλων εργαλείων όπως η χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα επενδύσεων και το Climate Hub.

Η συζήτηση προχώρησε στην απαραίτητη και άμεση κινητοποίηση των κοινωνικών εταίρων που περιλαμβάνουν τη συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, ιδιαίτερα για θέματα περιβαλλοντικής υποβάθμισης όπως η αιθαλομίχλη και το ΚΑΠΕ για την υποστήριξη σε θέματα ΑΠΕ, ηλεκτρικού χώρου και δικτύων.

Τα βασικά προβλήματα

Κλείνοντας τη συζήτηση, ο δήμαρχος Ιωαννιτών παρουσίασε μια αναλυτική ατζέντα ενεργειακών θεμάτων που χρήζουν άμεσων απαντήσεων από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με έμφαση στα παρακάτω θέματα:

1.Αντιμετώπιση αιθαλομίχλης

Ο κ. Μπέγκας παρουσίασε την ανάγκη άμεσων παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, επισημαίνοντας τα ιδιαίτερα προβλήματα του λεκανοπεδίου. Πρότεινε την εκπόνηση ενός ολιστικού προγράμματος το οποίο θα προκύψει από τη στενή συνεργασία  υπουργείου Περιβάλλοντος και δήμου Ιωαννιτών με έμφαση στην υλοποίηση ειδικών προγραμμάτων στήριξης ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, όπως η επιδότηση ενεργειακά αποδοτικών λύσεων θέρμανσης, φιλικών προς το περιβάλλον. Τόνισε, επίσης, ότι ο δήμος μπορεί να υποστηρίξει το υπουργείο στην κατηγοριοποίηση των νοικοκυριών που έχουν αυξημένες ανάγκες, αξιοποιώντας τα δεδομένα των κοινωνικών υπηρεσιών του.

2. Έλλειψη ηλεκτρικού χώρου για ΑΠΕ

Ο δήμαρχος ανέδειξε το πρόβλημα της περιορισμένης διαθεσιμότητας ηλεκτρικού χώρου, γεγονός που εμποδίζει την ανάπτυξη ενεργειακών κοινοτήτων. Ζήτησε την εφαρμογή νέου σχεδιασμού για τη δίκαιη κατανομή του ηλεκτρικού χώρου και τη δημιουργία μικροδικτύων αυτοκατανάλωσης, υπογραμμίζοντας την ανάγκη χρηματοδότησης και νομοθετικής στήριξης.

3. Πιλοτικό πρόγραμμα για την ενεργειακή αυτονομία στο Νησί

Παρουσιάστηκε η πρόταση της δημοτικής αρχής για τη μετατροπή του νησιού σε «πράσινο λιμναίο νησί». Η πρόταση περιλαμβάνει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και τη χρήση πράσινων τεχνολογιών στις μετακινήσεις (π.χ. ηλεκτρικά ή ηλιακά πλοιάρια) ώστε το νησί να αποκτήσει ενεργειακή ανεξαρτησία.

4. Ανάπτυξη δικτύου φυσικού αερίου

Ο κ. Μπέγκας επανέλαβε τη δυσαρέσκεια για τις καθυστερήσεις στην ανάπτυξη του δικτύου φυσικού αερίου, ζητώντας σαφές χρονοδιάγραμμα και προτεραιότητα στις ανάγκες της πόλης, ιδιαίτερα για τις οικιακές συνδέσεις.

5. Χρηματοδότηση για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας

Ο δήμαρχος ζήτησε την αύξηση των πόρων από το Πράσινο Ταμείο και την υλοποίηση προγραμμάτων τεχνικής βοήθειας για την ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης και τη διαχείριση φυσικών πόρων στην πόλη των Ιωαννίνων.

Μετά τη συνάντηση, ο Θωμάς Μπέγκας δήλωσε:

«Είχαμε μια ουσιαστική και εποικοδομητική συζήτηση με την υφυπουργό Περιβάλλοντος. Τα θέματα που θέσαμε είναι κρίσιμα για την περιβαλλοντική και ενεργειακή αναβάθμιση της πόλης μας. Αισιοδοξούμε ότι θα έχουμε την απαραίτητη στήριξη για την υλοποίηση των προτάσεών μας, ώστε τα Ιωάννινα να πρωτοπορήσουν ως κλιματικά ουδέτερη και έξυπνη πόλη. Η συνεργασία μας με την κεντρική κυβέρνηση θα συνεχιστεί αμείωτη για το καλό των πολιτών μας».